voeding en stemming

Welk effect heeft je voeding op je stemming?

Voeding is eigenlijk een soort medicijn: het heeft zoveel invloed op het functioneren van je geest en je lichaam, dat veranderingen in je eetgewoontes een aanzienlijk effect kunnen hebben op hoe je je mentaal voelt. Mensen die kampen met psychische stoornissen zijn voor hun genezing vaak aangewezen op counseling en/of een vorm van medicatie, terwijl voeding een vergelijkbaar resultaat zou kunnen opleveren1. Helaas is dat een oplossing die veelal over het hoofd wordt gezien.

Tijdens een speciaal daarop gericht onderzoek2 werden patiënten met depressie behandeld in twee verschillende groepen: een met voedingsondersteuning en een met sociale ondersteuning. Na twaalf weken vertoonden de patiënten in de groep met voedingsondersteuning een significantere remissie. Dit zou het eerste van een lange reeks onderzoeken kunnen zijn waarin een positief verband wordt aangetoond tussen gezonde voeding en verbetering van de gemoedstoestand.

Welke populaire soorten voeding kunnen onze stemming beïnvloeden?

Suiker: In de loop van de dag kunnen we een tekort aan suiker ontwikkelen. Onze bloedsuikerspiegel daalt en we worden moe, prikkelbaar en misschien zelfs wat depressief. We krijgen een sterke behoefte aan iets zoets. Toegevend aan die uitgesproken behoefte grijpen we naar een zoete snack, wat tot gevolg heeft dat onze bloedsuikerspiegel tijdelijk piekt en we ons dus tijdelijk beter voelen.

Tijdelijk, want de zoete snack – chocola bijvoorbeeld – geeft de suiker snel aan ons bloed af omdat ons lichaam die snelle suikers makkelijk kan verteren. Onze bloedsuikerspiegel krijgt dus een heftige, korte boost. Maar omdat de suiker snel wordt gebruikt als energie, blijft deze niet lang in de bloedbaan en dan zakt onze bloedsuikerspiegel dus weer.

Daarom is het belangrijk dat we iets eten wat de stijging van de bloedsuikerspiegel verlengt door de suiker langzaam en over een langere periode af te geven, waardoor ons verlangen naar zoetigheid minder frequent wordt.

Een appel is dus beter dan een reep chocola, muesli beter dan gezoete cornflakes en bruin brood beter dan wit brood: je bloedsuikerspiegel blijft langer op een hoger niveau en daarmee hou je dus langer een goed humeur.

Cafeïne: het drinken van cafeïnehoudende dranken vlak voordat je gaat slapen kan je slaap verstoren, waardoor je dan de volgende dag moe opstaat. Bovendien kan voor mensen die veel cafeïne gebruiken, een langere periode zonder cafeïne leiden tot een slecht humeur en prikkelbaarheid. Alleen al om die reden is het raadzaam om een overdadige cafeïne-intake af te bouwen. Dat moet overigens wel geleidelijk aan gebeuren, zodat het lichaam de kans krijgt zich aan te passen aan de afnemende hoeveel cafeïne en daarnaast om de effecten van minder cafeïne op het humeur te beperken.

Junkfood: Hoewel het in de wereld van voeding geen specifieke groep is, wordt voeding die weinig voedingswaarde bevat en een averechts effect heeft op het lichaam, doorgaans aangemerkt als ‘junkfood’. Voorbeelden zijn chocola, snoep, consumptie-ijs, chips. Voedingspatronen waarin veel van dergelijke voedingsmiddelen voorkomen en die hoog scoren qua vet en suiker, bevatten doorgaans weinig vitaminen, mineralen en essentiële vetzuren. Nog afgezien van het feit dat het lichaam met zo’n voedingspatroon niet aan de vereiste voedingsstoffen komt, kan het secundair ook onze stemming negatief beïnvloeden.

Zoals eerder gezegd houdt zo’n snel wisselend humeur heel waarschijnlijk verband met de snelle stijging en daling van de bloedsuikerspiegel als gevolg van het eten van suikerrijke producten, dus als je dit ervaart, probeer dan een hartig alternatief om je stemming op te krikken. Een paar voorbeelden vind je verderop.

En daarmee zijn we dus weer terug bij het eeuwenoude motto dat je moet zorgen dat je gezonde, uitgebalanceerde voeding krijgt (wij voedingsdeskundigen geloven daar namelijk echt in). De ‘schijf van vijf’ bevat geen cafeïne, junkfood of suikerhoudende producten, want ons lichaam heeft dat allemaal niet nodig. Uiteraard maakt dit soort producten wel deel uit van de meeste voedingspatronen, maar het is belangrijk dat we ons realiseren dat te veel ervan, een neerwaarts effect kan hebben op onze stemming

VOEDING EN STEMMING – EEN PAAR TIPS

Eet regelmatig – daarmee blijft je bloedsuikerspiegel op peil en help je irritatie en vermoeidheid voorkomen.

Eet meer volle granen – ze geven hun energie geleidelijk af, houden je energieniveaus stabiel en voorkomen zo een ‘hollen of stilstaan’-gevoel.

Eet meer groente – voor foliumzuur, zink en magnesium. Een tekort aan foliumzuur wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op depressie en bipolaire stoornis.

Eet meer groente en fruit – de schijf van vijf bevat alle mineralen en vitamines die je nodig hebt voor een gezonde geest. Bijna twee derde van de mensen die niet dagelijks kampen met een slechte geestelijke gezondheid eet of drinkt elke dag vers fruit of fruitsap, tegenover minder dan de helft van degenen die wel dergelijke problemen melden

Eet voldoende proteïnes – ze bevatten tryptofaan, een aminozuur dat in verband wordt gebracht met een gezonde hersenfunctie.

Eet de juiste vetten – onze hersenen bestaan voor ongeveer 60% uit vet en hebben essentiële vetzuren nodig om goed te kunnen functioneren. Goede vetten vind je alleen in voeding zoals vette vis, zaden en noten. Een tekort aan omega 3-vetzuren is in verband gebracht met psychische klachten, waaronder depressie en concentratieproblemen.

Drink voldoende – goede hydratatie bevordert je stemming en je gedrag. Uitdroging vermindert de cognitieve functie.

Beweeg meer – tijdens lichaamsbeweging komt er endorfine vrij, de natuurlijk chemische stof in je hersenen die zorgt dat je je goed voelt