Waarom is hydratatie zo belangrijk?
Je lichaam bestaat voor bijna twee derde uit water.
Slaap kan op het eerste gezicht een passieve bezigheid lijken, maar vergis je niet: je lichaam en je hersenen doen een hoop werk vanaf het moment dat jij je ogen sluit. Slaap speelt een bijzondere rol in je geheugen en leerprocessen. Als je iets nieuws hebt geleerd, werken je geheugen en slaapprocessen samen om die nieuwe kennis vast te houden. Wetenschappers zijn er nog niet helemaal achter hoe slaap bijdraagt aan het vormen en opslaan van herinneringen, maar ze zijn het erover eens dat de hele nacht doorslapen een belangrijke factor is in herinneren en leren.
De wetenschap begrijpen
Omdat geheugen en leren zulke complexe processen zijn, weten onderzoekers nog steeds niet precies hoe nauw ze met elkaar verbonden zijn. Wat we wel weten is dat zowel de kwaliteit als de kwantiteit van onze nachtrust van invloed is op ons vermogen om te leren en dingen te onthouden. Als je aan slaapgebrek lijdt, is het veel moeilijker om iets nieuws te leren. En op de lange termijn is het onmogelijk om iets te leren als je niet kunt terugvallen op wat over dat onderwerp in je geheugen is opgeslagen. Wetenschappers geloven dat met leren en onthouden een drietrapsproces gemoeid is: het vergaren van nieuwe informatie; consolidatie van herinneringen in de hersenen in een stabiel, bewaarbaar formaat; en het ophalen van het geleerde voor gebruik in de praktijk. Je kunt nieuwe informatie vergaren en informatie onthouden wanneer je wakker bent, maar die cruciale tussenstap, de consolidatie, schijnt plaats te vinden terwijl je slaapt.
Klaar om te leren
Wie voldoende slaap krijgt, kan zich concentreren om iets te leren. Een tekort aan slaap maakt het lastiger om je hersencellen in het gareel te brengen om te doen wat ze moeten doen. De overwerkte neuronen in je hersenen zijn dan niet in staat om alles te coördineren en de nieuwe informatie sijpelt weg, in plaats van in je consolidatie- en geheugenprocessen te worden ingevoerd. Niemand twijfelt eraan dat slaap helpt bij het vasthouden van nieuwe informatie. Sterker nog: sommige wetenschappers zijn ervan overtuigd dat je nieuwe informatie beter kunt onthouden als je direct na het vergaren ervan even gaat slapen. Geen beter excuus voor een dutje!
Tragegolfslaap
Je weet waarschijnlijk dat slaap verschillende dimensies kent. Tijdens je slaap doorloop je verschillende fasen, waaronder de remslaap, waarin sprake is van snelle oogbewegingen (de afkorting rem staat voor rapid eye movement) en de tragegolfslaap of diepe slaap. Onderzoekers zeggen dat als je wakker bent, je hersens hard werken om nieuwe informatie te ontvangen en te coderen. Tijdens de tragegolfslaap reactiveren je hersenen de nieuwe informatie en recente herinneren, waarna ze die consolideren en transformeren voor opname in het langetermijngeheugen. Tijdens de remslaap worden deze recent getransformeerde langetermijnherinneringen vervolgens gestabiliseerd.
Bescherming en prioritering
Tijdens je slaap is je brein dus in staat om nieuwe informatie te isoleren en te beschermen tegen externe afleiding die zich kan voordoen als je wakker bent. Overigens wordt tijdens het consolidatieproces niet alle informatie op dezelfde manier behandeld. Je brein consolideert herinneringen op basis van prioriteit. Zo kan het bijvoorbeeld harder werken om belangrijke informatie te onthouden dan om minder belangrijke informatie te memoreren. Als je de volgende dag een examen hebt of een presentatie moet geven, helpt goed slapen om die informatie beter vast te houden dan minder cruciale dingen, zoals of de auto die gisteren achter je stond bij het stoplicht groen of wit was.
Waar het om gaat
Wat heb je aan al deze informatie? Beknibbel niet op je slaap als je iets nieuws aan het leren bent. Of je nou een grote presentatie aan het voorbereiden bent, studeert voor een examen of een nieuwe verantwoordelijkheid op je werk oppakt, goed slapen zorgt dat je beter kunt leren en onthouden wat je hebt geleerd.
